Socjalizacja dziecka to proces kształtowania się jego osobowości. Polega na przekazywaniu systemu norm, wartości i wzorców używanych w lokalnym środowisku. Dziecko już od najmłodszych lat, mając możliwość obserwacji relacji międzyludzkich, kształtuje w sobie odpowiednie cechy i zachowania, przystosowuje się do życia w społeczeństwie.
Rola socjalizacji w rodzinie
Socjalizacja we wczesnym stadium, obejmującym pierwsze 2-3 lata życia dziecka, jest bardzo istotnym zagadnieniem. W tym okresie ma miejsce intensywny rozwój oraz nabywanie wszystkich podstawowych umiejętności, które będą wykorzystywane przez całe życie. Dziecko, socjalizując się, zdobywa biegłość w poruszaniu się i komunikacji ze społeczeństwem oraz aktywnie w nim uczestniczy, kształtując swoją osobowość oraz przyswajając wszechobecną kulturę. Socjalizacja pierwotna i wtórna jest niezbędna, by dziecko mogło stać się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa. Ma niepodważalny wpływ na całe dalsze funkcjonowanie, formując w dziecku takie cechy jak tożsamość, postawy i przekonania. Oddziaływanie pierwszych środowisk wychowawczych wpływa na sposób postępowania człowieka w przyszłości.
Socjalizacja w żłobku
Podstawowym środowiskiem socjalizującym jest najbliższa rodzina, w której dziecko spędza większość czasu. Zaraz po rodzinie, kolejnym istotnym czynnikiem, mającym wpływ na socjalizację, jest uczestnictwo dziecka w zajęciach prowadzonych przez żłobek. Odpowiednia placówka zapewnia niezliczoną ilość bodźców i możliwości interakcji, jakich nie może zaproponować rodzina dziecka. Dziecko, obserwując inne znaczące osoby w swoim otoczeniu, nabywa wzory zachowań, uczy się je wartościować i oceniać. Małe dzieci z żłobku szybko uczą się podporządkowywania oraz samodzielnego przestrzegania norm i reguł zachowania się. Uczą się cierpliwości, czekania na swoją kolej, dzielenia się zabawkami, przezwyciężania trudności i niepowodzeń oraz radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Wykwalifikowana opieka w placówce pomaga przezwyciężać lęk separacyjny u dziecka, ułatwiając przeżywanie rozstań z mamą i tatą.
Żłobek sprzyja socjalizacji wtórnej, czyli rozwojowi i utrwalaniu się norm i postaw nabytych w domu rodzinnym. W grupie rówieśników dziecko uczy się jak pozyskać określoną pozycję i autorytet wśród innych, zbliżonych do siebie osób. Pobyt w żłobku i aktywne uczestnictwo w wypełnianiu norm i zasad wypracowanych w placówce, pozwala dziecku skonfrontować reguły wyniesione z domu i dostosować je według własnego uznania. Dziecko, przebywając wśród rówieśników i nauczycieli, uczy się współdziałania z innymi, a nie tylko z najbliższą rodziną. Liczba kontaktów z pozostałymi dziećmi istotnie wpływa na późniejszy rozwój społeczny. Żłobek pozwala w szybszy sposób przyswoić wiele wiadomości i zachowań, niż miałoby to miejsce w domu. Dzięki możliwości obserwacji innych dzieci, ułatwia naukę mówienia i samoobsługi oraz sprzyja rozwojowi niezależności. Pozwala na zabawę na odpowiednio przystosowanym poziomie, często niedostępnym w rodzinnym gronie. Usprawnia także późniejszą adaptację w przedszkolu i proces nauki szkolnej. Dzieci, które aktywnie uczęszczały do żłobka, łatwej przezwyciężają nieśmiałość, nawiązując w późniejszych etapach edukacji znacznie więcej kontaktów niż te, którym nie dane było skorzystać z dobrodziejstw edukacji w żłobku.
Socjalizacja dziecka ma istotne znaczenie na całe dalsze życie. Odpowiednio przeprowadzony proces socjalizacji w domu rodzinnym oraz w żłobku sprzyja łatwej adaptacji dziecka do warunków środowiskowych, pomaga w nabywaniu umiejętności społecznych i ułatwia późniejszy start w dorosłość.
Inspirowane: Sensoludki.pl – żłobek Warszawa
