Szkliwo zębów to najtwardsza tkanka ludzkiego organizmu, jednak nawet ono nie ma nieograniczonej odporności. Kiedy wstrząs lub uderzenie są zbyt silne, może dojść do ukruszenia, pęknięcia lub nawet złamania zęba.
Jak dochodzi do uszkodzeń zębów?
Uszkodzenia szkliwa są wywołane przede wszystkim przez uderzenia. Najbardziej oczywistą przyczyną jest uderzenie w same zęby na skutek upadku, bójki czy uprawiania sportów kontaktowych. Do pęknięć i złamań dochodzi również na skutek zdarzeń wywołujących szybkie, silne zderzenie się uzębienia górnej i dolnej szczęki, takich jak wypadki samochodowe. Jednak zęby można sobie uszkodzić także w mniej oczywistych sytuacjach: szkliwo potrafi się kruszyć z powodu gryzienia twardych produktów, mocnego zaciskania szczęk czy nawet zgrzytania zębami przez sen.
Kto jest najbardziej narażony na pęknięcia i złamania zębów?
Uszkodzenia tkanki zębnej są szczególnie częste u osób, które z różnych powodów posiadają mniej wytrzymałe i twarde szkliwo. Zaliczają się do nich:
- osoby starsze, gdyż szkliwo zużywa się z wiekiem. Według jednego z badań opublikowanych w amerykańskim Journal of Endodontics, ponad 60% przypadków złamanych i pękniętych zębów dotyczy pacjentów po 50 roku życia;
- osoby z dużą liczbą ubytków i plomb;
- osoby cierpiące na refluks żołądkowy oraz bulimicy – jeśli zawierająca kwas solny treść żołądkowa regularnie dostaje się do jamy ustnej, może doprowadzić do demineralizacji szkliwa, która pozbawia je twardości i wytrzymałości;
- osoby z niedoborami wapnia, podstawowego budulca szkliwa zębów.
Jak rozpoznać u siebie złamany, pęknięty lub ukruszony ząb?
W przypadku złamanych i ukruszonych zębów samodiagnoza jest prosta – wystarczy wyczuć zmieniony kształt zęba, a zazwyczaj można też znaleźć jego brakującą część w postaci odłamka w ustach. Pęknięcia zębów trudno samodzielnie rozpoznać. W obu przypadkach objawem jest ostry ból zęba.
Mam uszkodzony ząb – co robić?
Uszkodzenia zębów to nagłe przypadki medyczne, wymagające natychmiastowego kontaktu z pogotowiem lub gabinetem dentystycznym. Jeśli ząb jest złamany albo ukruszony, należy zachować jego odłamaną część w ślinie lub mleku – czasami jest możliwe ponowne umocowanie odłamka. Nie należy ignorować nawet niewielkich pęknięć – nieleczone mogą doprowadzić do utraty całego zęba. W każdym większym mieście Polski bez trudu znajdziemy placówki stomatologiczne dyżurujące wieczorowo lub całodobowo, zarówno prywatne, jak i te wykonujące usługi w ramach kontraktu z NFZ.
Jak leczy się uszkodzenia zębów?
Jak już wspomniano, przy złamaniach możliwa jest czasem naprawa zęba poprzez ponowne umocowanie odłamanej części. W przypadku drobnych ukruszeń zwykle nie jest konieczna protetyka zębów i wystarczy wygładzić i wyrównać uszkodzoną powierzchnię zęba. Pęknięte zęby często są ratowane za pomocą szyny, która go usztywnia i pozwala naruszonym tkankom na regenerację.
Kiedy uszkodzenie jest poważniejsze, konieczne stają się protezy zastępujące utracone części zębów. W przypadku mniejszych ukruszeń stosuje się plomby z żywicy kompozytowej, podobnie jak w przypadkach próchnicy. Poważne uszkodzenia leczy się nakładkami na przód bądź na szczyt uszkodzonego zęba. Jeśli zniszczenia są rozległe, konieczne jest zastąpienie jej sztuczną koronką – niegdyś wykonywano je ze złota, obecnie najpopularniejszym materiałem jest porcelana. W skrajnych przypadkach konieczne jest wyrwanie całego zęba z korzeniem i zastąpienie go implantem.
W przypadku poważnych uszkodzeń zębów często dochodzi do zapalenia miazgi zęba, które usuwa się poprzez leczenie kanałowe.
Podsumowanie
Do uszkodzeń zębów dochodzi zarówno na skutek poważnych wypadków, jak i zwykłych aktywności życia codziennego. Każde wymaga jednak jak najszybszej konsultacji z dentystą. Niewielkie uszkodzenia leczy się za pomocą wyrównywania i plomb, przy poważniejszych konieczna jest protetyka stomatologiczna zębów. Jeśli dojdzie do infekcji miazgi zęba, konieczne jest leczenie kanałowe.
źródło: mcs-przychodnia.pl – ortodonta
